Nederlands trio als 3x3 officials via Graz naar de Olympische Spelen

We bellen met een van hen, Kristian Halbersma, en spreken hem als hij zich klaar aan het maken is om vanuit Frankrijk door te reizen naar Oostenrijk, waar komende donderdag het OKT gaat beginnen. “We waren in Voiron om als jury bij de Women’s Series en de Big Twelve weer even in het ritme te komen”, vertelt Halbersma. “Het was voor ons drieën alweer een tijdje geleden dat we als team in actie kwamen bij een groot toernooi. Dat was het WK in 2019, nog ver voordat de coronapandemie uitbrak.”

Halbersma (35) komt uit een basketbalfamilie. Vader Gerrit is tafelcommissaris in de Dutch Basketball League. Zijn moeder basketbalde, zijn broers doen het nog steeds en zelf is hij voorzitter, scheidsrechter en spelend lid bij basketbalvereniging Scylla uit Groningen. Plus 3x3 arbiter. Zijn ene compaan, Marco van Apeldoorn (53) uit Amersfoort, kwam via zijn basketballende kinderen in het basketball terecht. “Hij ergerde zich zo aan het fluiten, dat hij het toen zelf maar is gaan doen.” De ander, Marc Deegens (47) uit Schinnen, stopte met 5-5 basketball toen hij kinderen kreeg “Hij is 3x3 gaan fluiten toen iemand tegen hem zei dat 3x3 helemaal bij zijn manier van fluiten paste”, licht Halbersma toe.

Zelf maakte Halbersma kennis met 3x3 in Groningen waar hij bij de befaamde Streetballtoernooien van Grietje Pasma op de Grote Markt als scheidsrechter ervoor probeerde te zorgen dat de juiste ploeg de finale zou winnen. “Want dat was echt straatbasketball, er waren nog nauwelijks regels.” Toen de Nederlands Basketball Bond al snel serieus werk begon te maken van 3x3 werd hij als ervaringsdeskundige gevraagd om plaats te nemen in een ‘taskforce’ om mee te helpen deze nieuwe tak van basketball en de bijbehorende spelregels verder te ontwikkelen. “Ik was toen al 3x3 scheidsrechter, maar ben daarna geswitcht richting official. Voor scheidsrechters is er maar een beperkt aantal plekken op de grote toernooien, dus ik koos ik ervoor de focus te verleggen naar het jureren.”

Met succes. Halbersma was erbij als tafelofficial tijdens de FIBA 3x3 Europe Cup op het Museumplein in Amsterdam in 2017, bij de FIBA 3x3 The Hague Challenger in Den Haag in 2018 en bij de FIBA 3x3 World Cup in 2019, wederom op het Museumplein in Amsterdam. “Ik zat daar samen met Marco in één juryteam, Marc zat in een ander team. Na de finale kregen we van de FIBA te horen dat van de tien officials na een uitgebreide selectieprocedure er drie naar Tokyo zouden gaan. Dat nieuws was al een mooi cadeautje. Dat cadeau werd nog mooier toen Marco, Marc en ik vorig jaar eind januari van FIBA te horen kregen dat de keuze op ons was gevallen.”

Van links rechts: Marco van Apeldoorn, Marc Deegens en Kristian Halbersma.

Halbersma, Van Apeldoorn en Deegens vormen inmiddels een op elkaar ingespeeld team. “Marco schrijft de scores, fouten en nummers op. Ik doe hetzelfde maar dan op het scorebord. En Marc houdt zich bezig met de schotklok van twaalf seconden. Die opereert nagenoeg in zijn eentje, Marco en ik communiceren constant met elkaar. Het papier is altijd leidend, dus dat wat Marco noteert, maar je wilt natuurlijk dat op het scorebord precies hetzelfde staat.”

“Het grote verschil met 5-5 is dat het er in 3x3 veel sneller aan toe gaat”, legt Halbersma uit. “Scores kunnen elkaar in een hoog tempo opvolgen. Iemand schiet een tweepunter, de bal gaat naar buiten, wordt uitgenomen en hup de volgende tweepunter ligt er al in. Als er in 5-5 wordt gescoord, duurt het toch even voordat de bal aan de andere kant op aanvalshelft is. Omdat in 3x3 de scores elkaar zo snel volgen, communiceren we vooraf wie de bal heeft. In 5-5 heb je genoeg tijd om dat achteraf te bepalen. Ik ben bij ons degene die het meest praat, ik zeg welk nummer de bal heeft, eventueel gevolgd door score. We controleren zo elkaar. Bij een dood moment checken we snel de tussenstand en het aantal persoonlijke fouten.”

Dat ze naar Tokyo mogen, waar 3x3 voor het eerst op het olympische programma staat, beschouwt Halbersma als een grote eer. “Dat is summum van wat je als official kunt bereiken. Goed dat we in Frankrijk na anderhalf jaar zonder groot toernooi de draad weer op hebben kunnen pakken als crew, want het moet nog wel even indalen. Maar eerst naar het OKT in Graz. Het tweede OKT een week later in Hongarije doet het Hongaarse team dat ook naar Tokyo gaat, waar ook nog twee Japanse juryteams zijn. Het zou voor het Nederlandse basketball fantastisch zijn als onze 3x3 teams zich voor de Spelen zouden plaatsen, al ben ik daar niet te veel mee bezig. Wij doen ons eigen ding. Maar het zou de sport enorm goed doen als het lukt, zeker.”