Door Ronald van Dam
De MartiniPlaza in Groningen had zondag 29 maart het decor moeten zijn voor de finale van Basketball Cup tussen Donar en Aris Leeuwarden. Omdat de uitbraak van het coronavirus het basketball heeft stil gelegd, gaan we vier jaar terug in de tijd. Op 26 maart 2016 waanden de basketballers van Zorg en Zekerheid Leiden zich heel even bekerwinnaar. Anderhalve minuut later vierde SPM Shoeters Den Bosch feest, nadat voor het eerst in de Nederlandse basketbalgeschiedenis videobeelden de doorslag hadden gegeven.
Aan het woord komen Antio Sinterniklaas, de scheidsrechter die besloot de beelden te gaan bekijken. Maar ook Kees Akerboom junior, speler van de winnende ploeg, Mohamed Kherrazi, die met Leiden met een enorme kater bleef zitten, en Cees van Rootselaar, die als analist voor de NOS de bekerfinale versloeg. En juist die beelden van de NOS zorgden ervoor dat er geschiedenis werd geschreven in het Landstede Sportcentrum in Zwolle.
We frissen uw herinnering nog even op. Na een mislukt schot van Marquise Simmons van Zorg en Zekerheid Leiden, probeert Thomas Koenis vlak voor tijd alsnog te scoren, maar hij wordt geblokt door Dejan Kravic van SPM Shoeters. Bij de stand 58-57 in het voordeel van de Bosschenaren en nog 3 seconden op de klok, mag Leiden de bal op de achterlijn innemen. Cashmere Wright komt over een dubbel screen heen, krijgt de bal van Mohamed Kherazzi in de rechter hoek, maakt één dribbel met links en schiet dan achterover vallend over zijn verdediger Stefan Wessels heen. Het schot is tekort, maar Kherazzi slaagt erin de bal te vangen en ook nog via het bord te scoren. Alles en iedereen die Leiden een warm hart toe draagt, gaat uit zijn bol, terwijl spelers van Den Bosch vertwijfeld naar de scheidsrechters kijken en het gebaar maken dat de score buiten de tijd is.
Antio Sinterniklaas: “De bal valt door de ring, terwijl de zoemer gaat. Wel of niet op tijd? Het was bijna gokken, niet te doen. Bij het Europees Kampioenschap in 2015 had ik ervaring opgedaan met IRS, het Instant Replay System, dat de scheidsrechters in bepaalde situaties kon helpen. Niet bij elke call en het systeem stond nog in de kinderschoenen. Sindsdien is er op dat vlak een hoop verandert, je kunt nu bijvoorbeeld ook bepaalde fouten up- of downgraden. Maar zo’n laatste schot viel er toen ook al onder. Dat mocht je als scheidsrechter bekijken, dat wist ik zeker.”
Mohamed Kherrazi: “Ik schreeuwde het uit. Dacht dat de beker voor ons was. Om die emotie te begrijpen, moet je een stap teruggaan. Ik wilde zo graag iets winnen voor Leiden, iets speciaals betekenen voor de club. Alles kwam samen. Mijn vriendin en mijn familie zaten op de tribune in Zwolle. We stonden redelijk wat punten voor aan het begin van het vierde kwart, maar het werd nog heel spannend in de slotfase. En als jij dan de speler bent die de beslissende bal scoort… Dit was hét moment waar ik al zo lang op wachtte.”
Sinterniklaas: “Die finale werd live door de NOS uitgezonden, dus ik was als crew chief voor de wedstrijd al gaan checken of we de beelden zouden kunnen raadplegen als dat nodig was. Dat kon. Terwijl Leiden al feest viert, kom ik met de andere twee scheidsrechter Nico Zwiep en Arnoud van Bochove bij elkaar. Dit kunnen we niet zomaar beslissen, ik wil het nakijken. Normaal neem je eerst een beslissing en raadpleeg je daarna de beelden. Omdat we bij elkaar stonden en nog geen beslissing hadden genomen, ontstond er verwarring. Maar stel dat we score hadden geteld, daarna de beelden hadden bekeken en dan alsnog de score hadden geannuleerd, dan had Leiden de tent afgebroken.”
Kees Akerboom: “Het was een puntje-puntje wedstrijd, beide teams speelden slordig in de spannende slotfase. Er stonden nog drie seconden op de klok, maar die duurden voor mijn gevoel een eeuwigheid. Wright kreeg de bal, maakte nog een schijnbeweging, miste zijn schot en toen zag Mo nog kans om de bal te pakken en te scoren. Mijn eerste gedachte was: te laat, die kan niet tellen. De rode rand om het bord was al aan.”
Sinterniklaas: “Joop Vernooy en Cees van Rootselaar van de NOS zaten met hun commentaarpositie achter de jurytafel. Daar ben ik toen heen gelopen en heb aan de regisseur gevraagd of ze het moment in slow motion voor konden zetten. Ik heb de beelden drie keer moeten bekijken en uiteindelijk geconstateerd dat bal nog met de hand van Kherrazi contact maakte, terwijl de rode ledverlichting om het bord heen al aan was. Kortom, geen score, besloot ik. En dus was de beker voor Den Bosch.”
Akerboom: “Ze gaven niet aan dat het een score was, maar besloten de beelden van de NOS te gaan bekijken. De FIBA had daar bij het EK al een begin mee gemaakt en Antio borduurde daar op voort. Mooi voor ons. Als sportman ben ik er ook voorstander van om videobeelden te gebruiken in zulke situaties, daar wordt het spel eerlijker van. Het had ook gekund dat de beslissing in ons nadeel was uitgevallen, dan had ik Marcel Aarts op zijn donder kunnen geven voor het niet uitblokken van Kherrazi. Dat is sport. Nu pakte het goed uit voor ons.”
Cees van Rootselaar: “Ik had meteen door dat het schot te laat was, dat gevoel had ik en je zag het ook in de herhaling. Antio kwam naar ons toe om te vragen of we de beelden konden terugzetten. Dat gebeurde allemaal live in de uitzending. Ik weet nog heel goed dat mijn collega Joop Vernooy me duidelijk maakte mijn mond te houden, terwijl Antio de beelden bekeek. Er was kritiek dat de scheidsrechters niet vooraf hadden verteld dat ze eventueel beelden zouden raadplegen, maar het was een goede beslissing dat wel te doen. Wij zijn als NOS onafhankelijk. Het zou wat anders zijn geweest als ze de beelden van een van de clubs hadden bekeken.”
Kherazzi: “In mijn ogen was de bal op tijd los, maar zij – de jongens van Den Bosch – kregen de beker. De scheidsrechters en de jury hebben het laatste woord. Vlak na die schreeuw zag ik het al, ineens word je vreugduitbarsting verstoord. Ik weet nog dat ik een stoel om heb geschopt en tegen mensen van de NOS heb staan roepen. Ineens ben je dan die puber die zijn zin niet krijgt. De scheidsrechters hebben na het bekijken geconstateerd dat de bal te laat los was van mijn hand. That’s it. Ze hebben het goed gedaan.”
Sinterniklaas: “In alle emoties die toen los kwamen, heb ik veel over me heen gekregen uit het Leidse kamp, begrijpelijk. Ook in de dagen na de wedstrijd. Ik heb er maar niet op gereageerd en ben een paar dagen onder de radar beleven. Dit was nog nooit gebeurd, ze begrepen het niet. Maar ik had maar één belang: de juiste beslissing nemen. En daar sta ik nog steeds achter. Of nou team A of team B wint, daar gaat het mij niet om. Ik dacht alleen maar: we moeten het goed hebben. Terugkijkend vind ik dat het goed is gegaan, al had ik het wel anders kunnen aanpakken richting mijn twee collega’s. Die zette ik eigenlijk buitenspel, vond ik achteraf. Ik maakte het mijn call. Maar voor mij was dit ook de eerste keer dat ik zoiets meemaakte. Als je vaker in zo’n situatie komt, doe je het anders.”
Foto's: Christian Aarts