Voormalig international en bondsarts Erik Jager overleden

Erik Jager speelde tussen 1962 en 1971 in de eredivisie voor Flamingo’s; aan het eind van zijn carrière onder de sponsornaam Levi’s. Met de Haarlemse grootmacht won hij in 1968 en 1971 de landstitel en in 1969 en 1970 de beker.

In 1967 speelde Jager met Flamingo’s in de Europa Cup tegen Joventud de Badalona. Beide duels werden in Haarlem gespeeld. De eerste ontmoeting met de Spanjaarden ging kansloos verloren: 49-84. Jager was de topscorer bij Flamingo’s met 17 punten. Toen Flamingo’s een jaar later opnieuw Europees speelde en thuis Vorwärts Leipzig trof, was Jager opnieuw de meest scorende Haarlemmer, dit keer met 18 punten. In beide seizoenen bleef het optreden van Flamingo’s echter tot één ronde beperkt.

In augustus 1967 liet bondscoach Egon Steuer Erik Jager debuteren in het Nederlands A-team. Op 29 augustus 1967 speelde hij in het Tsjechoslowaakse Karlovy Vary tegen Tsjechoslowakije zijn eerste interland. Minder dan een jaar later, op 3 juni 1968, speelde hij in Sofia tijdens een Olympisch kwalificatietoernooi zijn laatste interland. In totaal werd hij 23 keer voor Oranje opgeroepen, 17 keer kwam hij in actie. In de periode-Jager werd door het Nederlands team gewonnen van Israël, Tsjechoslowakije en Groot-Brittannië.

Zijn ploeggenoot van destijds, Mart Smeets, herinnert zich de speler Erik Jager nog goed: ‘Erik was een typisch product van de Haarlemse basketbalschool. Snel spelen, hard rennen en zorgen dat je meer scoort dan de ander. Hij was rete snel en liep een prachtige eenmansbreak.’

Verdedigen kwam iets minder voor in het Haarlemse woordenboek…

De mannen van toen wisten dat Erik Jager ziek was. Hij had hen eerlijk verteld dat zijn perspectieven niet gunstig waren. Voor Erik Jager was het des te pijnlijker omdat hij zijn dochter Nicole om dezelfde reden sinds haar 24ste jaar moest missen.

De onheilstijding van Erik Jager was voor Mart Smeets aanleiding in zijn laatste roman ‘Het Spel’ zijn hoofdpersoon de naam Frank Jager te geven, een samentrekking van Frank Kales en Erik Jager. In de roman van Smeets is Frank Jager een sterspeler; de rol van Erik Jager bij Flamingo’s werd juist ingeperkt toen het team van Jan Janbroers werd versterkt met Amerikanen van het kaliber Bill More, Gerhard Schreur en Tyrone Marioneaux. Jager en Smeets kregen een zitplaats verder op de bank. ‘Van 25 minuten naar 10 tot 15 minuten,’ zegt Smeets. ‘Dat schiep een band.’

En een blijvende vriendschap. Erik Jager was in het dagelijks leven huisarts in Haarlem. Smeets: ‘Een sociale en steengoeie huisarts. Ik hoorde bij zijn laatste vijf patiënten. Tot het niet meer ging…’ Veel spelers vonden in Jager een vertrouwenspersoon. Als arts waakte hij uiteraard over de fysieke kwaliteiten van de spelers, maar, zoals oud-international René Ebeltjes zegt: ‘Hij toonde veel interesse in de persoon achter de speler.’

Erik Jager was na zijn actieve basketballcarrière jarenlang arts van het Nederlands team. In 1986 moest vol aan de bak tijdens het enige WK waaraan het nationale A-team van de 5x5-mannen ooit heeft deelgenomen. Op Tenerife vielen destijds zeven spelers ten prooi aan de ‘Wraak van Montezuma’, opgelopen tijdens de voorbereiding in Valencia. Erik Griekspoor, Raymond Bottse, Chris van Dinten, Jelle Esveldt, Ronald Schilp, Peter van Noord en Hans Heijdeman werden stuk voor stuk getroffen door een zware buikgriep, die bovendien met flinke spierpijn gepaard ging. Door de selectie een zeer zwaar eet- en drinkregiem op te leggen, slaagde Jager erin de schade beperkt te houden.

Precies om die reden botste Jager in zijn professionele aanpak met Ernie Myers, de manager van het Nederlands honkbal team. Tijdens het EK honkbal van 1975 faalde het Nederlands team in de uiteindelijke tweestrijd met Italië. Doordat de spelers in de verzengende hitte van Castelldefels rustig van hun ‘zorgeloze uren’ mochten genieten, kregen de oranje honkballers last van een groot vochttekort, zoals Jager al had voorspeld. Myers droeg vervolgens zijn spelers op vooral veel koud drinken naar binnen te slaan, geheel tegen de zin van Jager, die een negatieve invloed op de uitslagen voorspelde. Erik Jager kreeg gelijk. Na de EK-titels van 1969, 1971 en 1973 namen de Italianen in 1975 de Europese heerschappij over van Nederland. Jager concludeerde dat zijn functie bij de oranje honkballers op deze manier weinig zin had.

De ploeg van Flamingo's in het kampioensseizoen 1970-1971 in de oude Kennemer sporthal, met staand, als vijfde van rechts, Erik Jager. Bovenste rij van links naar rechts: Peter Smeets, coach Jan Janbroers, MArt Smeets, Kees Akerboom, Frank Kales, Wim Franke, Erik Jager, Bill More, verzorger Jan Hulsman, Gerhard Schreur en coach Rob de Wit. Onderste rij van links naar rechts: Eef Halewijn, Walter Ombre, Jan Schappert, Hans van Staveren en Karel Vrolijk.

Als speler was Erik Jager fanatiek. Mart Smeets: ‘Een felle, die maar moeilijk tegen zijn verlies kon. Fel en soms opvliegend, maar altijd redelijk als het erop aan kwam.’ Toch brak het fanatisme hem in 1975 op, toen hij na afloop van een competitieduel van Flamingo’s – waar Jager inmiddels als arts op de bank zat – scheidsrechter Cees van Dishoeck iets onwelvoeglijks toebeet. Die maakte de zaak aanhangig. Jager gaf in Het Vrije Volk grif toe dat hij had gezegd: ‘Je hebt ons er weer mooi bijgenaaid.’

Vervelende bijkomstigheid was dat de andere scheidsrechter, Henk van Houten, in het gedrang na afloop van het beladen duel van een heethoofdige ‘supporter’ een schop tegen zijn knie had gekregen. Van Dishoeck stapte uiteindelijk over het voorval heen, maar Van Houten weigerde oefeninterlands van Oranje te fluiten, wanneer Jager als arts op de bank zou zitten.

Erik Jager werd later voorzitter van de Haarlemse club. Hij nam de taken over van Frank Kales, toen die zijn arbeidzaam leven in het buitenland voortzette. Het Haarlemse basketball veerde weer op met de komst van Tony Parker, een gouden greep ondanks een sterk geslonken budget. Het Haarlemse Stars draaide in die dagen op een totaalbudget van 65.000 gulden.

Ook bij latere initiatieven in Haarlem was Erik Jager betrokken. Zijn zoon, Edwin, speelde zowel in IJmuiden als in Haarlem voor Akrides. Bij de verhuizing van die Eredivisielicentie had Jager een adviserende rol.

Erik Jager stond ook mede aan de wieg van de Haarlem Basketball Week. Organisator Frank Voskuilen: ‘Hij was de man die mij vroeg om het nieuwjaarstoernooi van Eve & Adam te organiseren. Dat toernooi bestond al lang, maar het was mijn eerste toernooi als organisator. Erik Jager was er ook bij toen we besloten dat nieuwjaarstoernooi om te zetten in de Haarlem Basketball Week.’

Erik Jager bouwde zijn eigen topsportloopbaan af bij Exfla’s in de tweede divisie. Tot voor een jaar of drie was hij bovendien vrijwel zonder uitzondering zaterdagochtend op de tennisbaan te vinden. Sport bleef een belangrijke drijfveer in zijn leven. Mart Smeets: ‘Twee weken geleden heb ik nog een middag bij hem gezeten met beelden van vier wedstrijden van voor 1970. Een wedstrijd in het Krelagehuis. Ineens wees hij naar het scherm: “Dat ben ik!” Het was een mooi afscheid, maar de pijn is groot.’

Erik Jager werd op 28 oktober 1942 in Amsterdam geboren. Hij overleed in Haarlem, de stad waaraan hij zijn hart had verpand. Het afscheid van Erik Jager zal in besloten kring plaatsvinden.