!
Eerbetoon
26 november 2022

Recht gedaan aan basketbalhistorie met postuum eerbetoon aan boegbeelden

Door Ronald van Dam

Basketball Nederland heeft zaterdag op een mooie manier recht gedaan aan zijn eigen geschiedenis met een postuum eerbetoon aan een aantal coryfeeën die in de 75 jaar dat de Nederlandse Basketball Bond bestaat, veel voor het basketball hebben betekend.

Tijdens de Algemene Vergadering van de NBB in de Maaspoort Den Bosch zijn Carla Benschop-de Liefde (Erelid), Jan Janbroers (Erelid), Piet Leegwater (Erelid), Rob Verheuvel (Erelid), Vladimir Heger (Lid van Verdienste), Willem Peter Hubert van Blijenburgh (Lid van Verdienste)​, Theo Kinsbergen (Lid van Verdienste), Harry Kip (Lid van Verdienste), Henk Konings (Lid van Verdienste), Lew Lake (Lid van Verdienste), Piet Ouderland (Lid van Verdienste), Grietje Pasma (Lid van Verdienste), Henk Rooswinkel (Lid van Verdienste) en Margreet Visscher (Bondsspeld) postuum onderscheiden in aanwezigheid van familie en nabestaanden.

Medeverantwoordelijk voor bovenstaande inhaalslag in het jaar dat de bond 75 jaar bestaat, is de commissie Onderscheidingen, bestaande uit Hans van Rooden (voorzitter), Saskia Warmerdam, Jacob Bergsma, Inge Huitzing en Sybren Bosch. Met dank aan hen zetten we hieronder nog even de onderschedingen op een rij:

Margreet Visscher​ (Bondsspeld)

Voormalig eredivisiespeelster van Parker, Canadians, Grasshoppers en Haaksbergen, die uitkwam in de Europa Cup en meer dan 50 interlands voor het Nederlands team speelde. Margreet is veel te jong overleden, maar met de Margreet Visscher Award leeft haar naam voort.

Vladimir Heger​​ (Lid van Verdienste)

Tsjech van geboorte, genaturaliseerd tot Nederlander. Was Topsportcoördinator en initiatiefnemer van het befaamde ‘Plan Heger’ om de talentopleiding beter vorm te geven. Coachte het Nederlands mannenteam naar de vierde plaats bij het Europees Kampioenschap in 1983, nog altijd de hoogste klassering ooit. Liet NBA-ster Rik Smits debuteren in Oranje en was coach van Magic Johnson en zijn All Stars toen die in 1993 Nederland aandeden.

Willem Peter Hubert van Blijenburgh​, Lew Lake en Henk Rooswinkel ​(Lid van Verdienste)

Dit drietal kan worden beschouwd als de grondleggers van het basketball in Nederland en mag derhalve in één adem worden genoemd. Willem Peter studeerde begin vorige eeuw in Amerika aan het International YMCA College, een opleiding voor jeugd- en sportleiders. Begin 20ste eeuw introduceerde hij als directeur van de Militaire Gymnastiekschool basketball in Nederland, tijdens nascholingscursussen voor militairen.
Henk Rooswinkel was de eerste sportdirecteur in het AMVJ-gebouw. Hij mocht meteen bij zijn aantreden als directeur op werkbezoek naar de YMCA in Londen. Daar maakte hij kennis met sportleraar Lew Lake. Rooswinkel vroeg Lake in 1928 met hem mee terug te reizen naar Nederland om in het AMVJ-gebouw basketball en volleybal te demonstreren. Ter ere van Lake werd jarenlang het Lew Lake Toernooi georganiseerd. Toen Rooswinkel als directeur vertrok bij de AMVJ nam Dick Schmüll – de oprichter van de NBB – zijn plek over.

Theo Kinsbergen​​ (Lid van Verdienste)

Blies in de zeventiger jaren als sponsor met zijn bedrijf Kinzo basketball in Nederland nieuw leven in. Haalde in Amstelveen Amerikaanse basketballers met een Nederlandse paspoort naar Nederland en had een simpele strategie om het publiek naar de Bankrashal te lokken: scoor één punt meer dan de tegenstander en dan win je. Dat zorgde ervoor dat zijn teams aantrekkelijk run-and-gun basketball speelden. De vrouwen van Amstelveen heersten begin jaren tachtig in eredivisie en werden drie keer kampioen van Nederland.

Harry Kip​​ (Lid van Verdienste)

Ondanks veel rugproblemen (hernia) was Harry Kip de ruggengraat van menig team waar hij voor speelde. Nam als captain van Parker Leiden in 1977 de eerste beker bij de invoering van de play-offs in ontvangst, werd daarna nog vier kampioen kampioen van Nederland, coachte Leiden en Haaksbergen in de eredivisie en ging vervolgens aan de slag als spelersagent. Speelde 151 interlands en staat daarmee vijfde op de ranglijst aller tijden.

Henk Konings​ ​(Lid van Verdienste)

Stond met zijn zwager aan de wieg van het eredivisiebasketball in Weert en was de architect achter het team dat in 1994 de allereerste landstitel naar Limburg bracht. Werd daarna technisch manager van de club, met een neus voor goede, spectaculaire Amerikanen. De laatste jaren vervulde hij de rol van scout en klankbord voor de coach. De aimabele ‘Mister Weert’ was ook betrokken bij de start van de Federatie Eredivisie Basketball.

Piet Ouderland​​ (Lid van Verdienste)

Piet Ouderland is de enige international die ook in het Nederlands voetbalelftal heeft gespeeld. Kwam daarin tot zeven interlands en in het basketball is hij 19-voudig international. Dat is veel, want in zijn tijd had je niet elk jaar een EK of een WK. Werd ook nog twee keer kampioen met DED en in het voetbal eenmaal met Ajax.

Grietje Pasma​ (Lid van Verdienste)

De vrouw met de geuzennaam 'Moe Donar' was bestuurder en organisator pur sang en jarenlang betrokken bij het basketball in Groningen; als oprichter van wat nu nog steeds de businessclub van Donar is en waar de BNXT Leagueclub uit het noorden van Nederland op drijft. Maar Grietje was ook de vrouw achter het pleintjesbasketbal op de Grote Markt in Groningen.

Carla Benschop-de Liefde (Erelid)

Basketbalster en lerares lichamelijke opvoeding. Haar gehele loopbaan was Carla verbonden aan de basketbalclub B.O.B. in Oud-Beijerland, waar ze op alle fronten actief was, net als haar ouders (en cluboprichters) en haar drie broers Dick, Carlo en Hans. Carla zat in het bestuur, was penningmeester, trainde de jeugd en ging langs de deuren om oud papier in te zamelen of pennen, stickers en loten te verkopen.
Tegenstanders roemden haar inzet en hadden het over haar felheid. Ze moest en zou winnen en deed dat vaak. Met haar BOB bereikte ze de halve finale van de Europese beker, wat nooit meer geëvenaard werd. De sporthal in Oud-Beijerland is na haar dood naar haar vernoemd.
In totaal speelde zij mee in 185 interlands, nummer twee achter recordinternational Anita Blangé met 216 interlands. De strijd om de nationale beker bij de vrouwen draagt sinds 2010 haar naam: de Carla de Liefde Trofee (2010)

Jan Janbroers​ (Erelid)

Richtte vlak na de Tweede Wereldoorlog vanuit de Amsterdamse voetbalclub Blauw Wit The Blue Stars op, waar hij zelf speelde. Coachte US Amstelveen en Flamingo’s in Haarlem. Zette daarnaast van 1973 tot 1976 samen met voorzitter Rinus de Jong EBBC Den Bosch op de kaart. Verder was Jan Janbroers van 1960 tot 1968 bondscoach van het Nederlandse mannenteam, waarmee aan drie EK´s meedeed.
Toen hij besloot als bondscoach te stoppen, gaf hij nog wel het advies om de lokale competities te vervangen door een landelijke eredivisie. Dat was de aanzet tot professionalisering van het Nederlandse basketbal. In 1962 schreef Janbroers het boek ‘Modern Basketball’ dat wordt gezien als de bijbel voor basketbaltrainers. Janbroers werd in de Nederlandse sportwereld beschouwd als een universele sportcoach, die zijn tijd ver vooruit was. Bondsbestuurder met een grote invloed op het technisch vlak.

Piet Leegwater​ (Erelid)

Teammanager van het Nederlands mannenteam, bestuurder en vooral ook actief als scheidsrechter, 32 jaar actief op nationaal en internationaal topniveau. Hij leidde tal van internationale wedstrijden, onder meer op Europese kampioenschappen en Olympische Spelen. De Amsterdammer beleefde in 1976 zijn hoogtepunt als arbiter, toen hij op de Olympische Spelen in Montreal de finale floot tussen de teams van de Verenigde Staten en Joegoslavië. Gold internationaal als een toonaangevende scheidsrechter. Nationaal werd hij beoordeeld als van het niveau-Leo Horn, Jan Keizer, Fred van Groningen Schinkel en Ben Bril. Decennia betrokken en verantwoordelijk geweest voor het arbitragebeleid in Nederland als voorzitter van de scheidsrechterscommissie.

Rob Verheuvel​ (Erelid)

Ron Was als bondscoach bij de mannen en clubcoach zeer succesvol. Rob is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van het rolstoelbasketbal in Nederland en was van 1972 t/m 2002 liefst 25 jaar langs bondscoach van de Nederlandse mannen waarmee hij in 1992 Paralympisch goud veroverde. Is naamgever van de Rob Verheuvel Award die jaarlijks wordt uitgereikt aan iemand die iets bijzonders voor het rolstoelbasketbal in Nederland heeft gedaan en/of nog doet.

Foto: Christian Aarts

Gerelateerde artikelen