Door Ronald van Dam
Ze liet haar tranen de vrije loop. Toen Lisa van den Adel een week geleden een applauswissel kreeg van Joost van Rangelrooy, haar coach bij 4Consult/Binnenland met wie ze lief en leed deelde, was ze toch even van slag. “Je weet dat het je laatste wedstrijd is, maar die had ik niet zien aankomen.” Het was meer dan verdiend. De 32-jarige Van den Adel speelde veertien seizoenen in de eredivisie van de vrouwen. Ze is gestopt op het hoogste niveau, omdat ze zwanger is. Tijd om terug te kijken.
Twee verloren finales in vier dagen tijd, dat is wel wat veel van het goede. Zelf zag Lisa van den Adel op donderdag Dozy BV Den Helder er met het landskampioenschap bij de vrouwen vandoor gaan. Op zondag verloor haar partner Matthew Otten als coach van Yoast United in Zwolle de finale van de DBL Cup. Dat moest toch even verwerkt worden. Hoe twee basketball diehards dat doen? “Toen Matthew thuis kwam, zijn we samen maar even een flink stuk gaan wandelen.”
Ze is een kind van de club. De uit Zwijndrecht afkomstige Van den Adel begon op haar negende met beasketball ‘om de hoek’ bij de Barendrechtse club Binnenland en ging nooit meer weg. Met haar anderhalf jaar jongere zus Natalie werd ze bij de junioren twee keer kampioen van Nederland, waarna ze in het seizoen 2007/2008 debuteerde in het eerste op eredivisieniveau. Veertien jaar later kan ze terugkijken op een basketbalcarrière van meer dan vierhonderd wedstrijden, die één landstitel, twee nationale bekers, twee Supercups en vier Final Fours opleverde.
De drang om in het buitenland te gaan spelen zoals haar zus Natalie, heeft ze nooit gehad. “Zij vertrok in 2014 halverwege het seizoen naar Frankrijk om daar als prof te gaan spelen en was er niet bij toen we de tot nu toe enige landstitel van Binnenland wonnen. Of ik haar daar wel eens mee plaag? Nou nee, dat is bij ons geen item. En als ik dat wel zou doen, kan Natalie de bal zo terug passen. Ik ben met het Nederlands 3x3 team in 2014 vierde geworden op het EK en in 2016 zevende op het WK. Maar zij kan zeggen dat ze als 3x3 international zilver heeft gewonnen op het EK in 2018.”
Lisa van den Adel (8) luistert tijdens Game 4 van de in 2014 gewonnen finale naar Joost van Rangelrooy, haar coach met wie ze een speciale band opbouwde (foto Luka de Kruijff).
Het verschil met haar zus? “Natalie is avontuurlijker ingesteld dan ik. Ik wilde na de middelbare school een HBO-opleiding gaan volgen en op mij zelf gaan wonen. Ik heb de Pabo gedaan, daarna acht jaar op een basisschool gewerkt en zit nu al drie jaar als docent in het middelbaar onderwijs. Stel dat ik college basketball was gaan spelen in Amerika, dan kom je op je 22ste terug naar Nederland en moet je dan nog een opleiding gaan volgen. Dat zag ik niet zitten. Ik had al bedacht hoe ik het hier zou gaan doen.”
En dus speelde Van den Adel veertien seizoenen lang op het hoogste niveau in Nederland. Ze kan er alleen maar met heel veel voldoening op terugkijken. “Ik heb het altijd bijzonder gevonden om in het eerste team van de club te mogen spelen. Alles wordt voor je geregeld en iedereen in de club komt naar jou kijken. Toen ik nog les gaf op de basisschool kwamen mijn kinderen elk seizoen ook een paar keer naar mijn wedstrijden toe. Als je in Dames 1 speelt, kijken ze tegen je op. Dat geeft een speciaal gevoel.”
De prijzenkast is in veertien seizoenen goed gevuld geraakt, al vindt Van den Adel dat ze ook veel finales heeft verloren. “Ik heb wel het gevoel dat het er meer hadden kunnen zijn. Maar daar moet je niet in blijven hangen. Ik ben trots op wat we hebben bereikt. Toen ik bij het eerste kwam, hebben we ons van de tiende plek omhoog geknokt naar de top van de eredivisie. Samen met generatiegenoten als Eline Kasius, met wie ik al die jaren samen hebt gespeeld, maar ook met Jamailah Adams, Natalie, Linda Appers, Michelle Zantman. Daar kijk ik met plezier op terug.”
Haar coach Joost van Rangelrooy heeft een bijzondere plek in haar basketbalhart veroverd, vandaar dat hun omhelzing vlak voor tijd haar veel deed. “Van die veertien seizoenen is hij er acht mijn coach geweest. We kennen elkaar door en door, weten in elke situatie wat we aan elkaar hebben, hadden altijd aan één woord genoeg. Natuurlijk hebben we soms ook wel eens harde gesprekken gevoerd, maar dat kon tussen ons. We waren altijd open en eerlijk naar elkaar toe, dat heb ik enorm in hem gewaardeerd. Toen Joost naar de Royal Eagles in Apeldoorn vertrok, nam ik afscheid van hem, nu hij van mij. Ja, daar had ik het wel even moeilijk mee.”
Lisa op weg naar de basket in de strijd op de Supercup tegen Lekdetec.nl in 2016 (foto AKF).
Met haar aanstaande zwangerschap in het achterhoofd, wist Van den Adel dat ze niet veel minuten zou maken in de finale van de play-offs tegen Den Helder. “Je staat elke avond op de training, op zondagochtend ben je weer in de hal voor de schottraining, je offert veel op. Ik wist dat ik misschien niet in het veld zou komen. Die mentale switch moet je wel maken in je hoofd. Toch heb ik geprobeerd vanaf de kant alle mogelijke energie erin te gooien. Ook op de trainingen heb ik steeds honderd procent gegeven, de jongere meiden geholpen met aanwijzingen, om op die manier mijn bijdrage te leveren. We gingen voor een derde wedstrijd, daar denk je alleen maar aan. Maar in het vierde kwart was de wedstrijd gespeeld. Daardoor heb ik nog wel een paar minuten met Eline, Jamailah, Gabriëlle van den Bosch en Marlou de Kleijn samen in het veld kunnen staan, de vijf ouderen in het team. Daar ben ik zeer dankbaar voor. Maar die applauswissel, die had ik niet zien aankomen.”
Dat er geen publiek op de tribunes in de haar vertrouwde sporthal De Driesprong zat bij haar laatste wedstrijd, als gevolg van de coronapandemie, vindt Van den Adel vanzelfsprekend jammer. “Mijn vader Leo deed het commentaar bij de livestream, die was er wel bij. Maar mijn moeder en heel veel vrienden helaas niet. Gelukkig had ik vorig seizoen vlak voor corona al een mooi eerbetoon gehad, toen ik in de volle Driesprong werd gehuldigd, omdat ik Linda Appers afloste als speelster met de meeste wedstrijden ooit in het eerste van Binnenland.”
Hoe moeten we ons Lisa van den Adel als basketbalster herinneren? Ze denkt even na en zegt dan: “Ik was er altijd, elke training, ondanks dat ik het bedrijven van topsport combineerde met eerst een opleiding en later werk. Hard werken en discipline. Ik heb niet het meeste talent, ik heb het altijd moeten hebben van bikkelen, voor anderen. Topscorer worden is nooit mijn ambitie geweest. Het team was voor mij belangrijker dan zelf scoren. Ik denk dat iedereen die met mij heeft gespeeld, dat zal beamen. Een pass waaruit wordt gescoord, is ook mooi. Iemand zei laatst: Lisa is een speelster die de klusjes voor je doet, die overal op het veld is. Joost kon me ook altijd op elke positie zetten. Als ik guard moest spelen, dan speelde ik guard. Had hij me nodig op de centerpositie, dan deed ik dat.”
Lisa van den Adel stopt. Maar niet met basketball. “Als ons kindje er straks is, ga ik daarna vast weer basketballen. Lekker in het tweede dat in de Promotiedivisie speelt, met ervaren meiden die ik goed ken. En natuurlijk blijf ik ook coachen bij de club. Een leven zonder basketball, daar kan ik me helemaal niets bij voorstellen.”
Op de grote foto: Lisa van den Adel (16) voor de laatste keer in het shirt van 4Consult/Binnenland.