Positieve Sportcultuur
Verenigings-regels
Verklaring omtrent gedrag
Diversiteit & inclusiviteit
Verenigingsregels
Verenigingsregels zijn een gedeelde opvatting over wat je samen binnen je vereniging ‘normaal’ vindt. Hoe gaan we met elkaar om? Wat mag je van elkaar verwachten?
Het opstellen van verenigingsregels is vaak een makkelijke klus, maar als de verkeerde stappen worden genomen, kan het voor onvrede zorgen binnen de vereniging. Introduceer de verenigingsregels dus niet uit het niets op een ALV, maar betrek de leden in het proces. Vertel waarom deze regels belangrijk zijn en laat ze meedenken over wat absoluut niet mag ontbreken. Maak ze onderdeel van de regels en het draagvlak zal groeien. Een goed voorbeeld van verenigingsregels is te vinden bij EVBV Octopus.
Gedragsregels per doelgroep
Verenigingsregels zijn heel goed, maar soms is er behoefte aan gedragsregels per doelgroep. Van een spelers verwacht je misschien ander gedrag dan van een trainer, scheidsrechter of bestuurder.
Het Centrum voor Veilige Sport heeft voor elke doelgroep voorbeeld gedragsregels opgesteld. Verenigingen kunnen deze gebruiken om hun regels op te stellen of om afspraken te maken met individuen.
Team en aanvoerders
Verenigingsregels zijn vaak algemeen en breed geformuleerd. Daarom is het soms wenselijk om er team eigen concrete en praktische afspraken te maken. Goede teamafspraken dragen bij aan een sportieve, plezierige en veilige sfeer binnen het team.
Verenigingen kunnen ervoor kiezen om de teamafspraken op papier te zetten en deze aan het begin van het seizoen te laten ondertekenen. Dit is een symbolisch moment waarbij iedereen actief akkoord gaat met het uitdragen van sportiviteit en respect. Laat je inspireren door de voorbeeldteamafspraken.
Ook kan je soms de aanvoerders inzetten als uitdrager van sportiviteit en respect. Deze persoon kan de leiderschapsrol op zich nemen, zeker bij oudere jeugdteams. Door deze persoon medeverantwoordelijk te maken voor de sfeer binnen het team, ontstaat controle en is er altijd iemand die kan aanspreken op ongewenst gedrag, ook wanneer er geen coach of bestuurslid in de buurt is, bijvoorbeeld in de kleedkamer. Vertel tegen het gehele team dat de aanvoerder deze taak op zich zal nemen, dan weet iedereen wat er gebeurt, wanneer de aanvoerder besluit om iemand aan te spreken.
Verklaring omtrent gedrag

Een VOG staat voor Verklaring Omtrent het Gedrag. Dat is een verklaring van het ministerie van Veiligheid en Justitie, waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van die persoon geen bezwaar oplevert voor het gevraagde doel, bijvoorbeeld het verkrijgen van een nieuwe baan of het werken met minderjarigen bij een sportvereniging.
Waarom een VOG?
Vrijwilligers verplichten een VOG te tonen is één van de maatregelen die het bestuur van een sportvereniging kan nemen om de kans op grensoverschrijdend gedrag binnen de club te verkleinen. Het vermindert de kans dat personen, die eerder in de fout zijn gegaan, een functie bij de sportvereniging kunnen uitoefenen. Het biedt geen garanties, maar op deze wijze laat je wel zien dat je de veiligheid van je leden, vrijwilligers en bezoekers serieus neemt. Het is verstandig deze iedere drie jaar te herhalen.
Het aanvragen van een gratis VOG is simpel. Maar voordat je je vereniging gaat aanmelden op deze site en moet je er eerst voor zorgen dat je vereniging voldoet aan de voorwaarden.
E-Herkenning
De Regeling Gratis VOG is alleen voor VOG’s die online via de webdienst van Justis aangevraagd worden. Inloggen op de webdienst gebeurt met behulp van het eHerkenningsmiddel EH2+ (EH2+ = betrouwbaarheidsniveau 2+). Als uw organisatie nog geen eHerkenningsmiddel heeft, kunt u naar de website van eHerkenning gaan.
Diversiteit & inclusiviteit
Diversiteit op de vereniging: wat kan ik doen?
Onze Club Is Van Iedereen
Als NBB nemen we actief deel aan het Onze Club Is Van Iedereen (OCIVI)-project, een initiatief gestimuleerd door NOC*NSF. Dit project is gericht op het bestrijden van discriminatie en het bevorderen van een inclusieve sfeer binnen sportclubs, zodat iedereen zich welkom voelt, ongeacht hun achtergrond. Dit project wordt uitgevoerd in samenwerking met NOC*NSF, Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS), en andere betrokken bonden. De NBB is vastberaden om gezamenlijk een inclusieve sportomgeving te creëren, waar diversiteit wordt omarmd en discriminatie geen plaats heeft.
Binnen Onze Club Is Van Iedereen kunnen verenigingen gratis gebruik maken van een trainingsprogramma op maat, om met elkaar de vraag “Hoe gaan we binnen de club met elkaar om?” te beantwoorden. Elke club begint met een intake door een procesbegeleider die het traject overziet. Daarna kunnen er diverse interventies ingezet worden rondom bewustwording, normbepaling en handelingsperspectieven.
Welke interessante interventies zijn er? Klik hier voor het aanbod.
Clubs die interesse hebben in het trainingsprogramma kunnen dit via de lokale clubondersteuner aanvragen. Vrijwilligers en medewerkers van sportclubs krijgen hierdoor praktische handvatten. Van de verschillende leuke trainingsprogramma’s is een menukaart gemaakt. Deze vind je op: https://nocnsf.nl/media/k3vpnibs/ocivi-interventies-menukaart.pdf en kan je aanvragen door via de NOC*NSF portal een aanvraag in te dienen bij de lokale clubondersteuner.
Our Sport is for Everyone (OSE)
Naast OCIVI doet de NBB ook mee aan een EU-gefinancierd project wat door Erasmus Universiteit wordt uitgevoerd. In dit project zal de Erasmus Universiteit onderzoek doen naar de werkzame onderdelen van bestaande programma’s op het gebied van anti-discriminatie en inclusie – OCIVI is een voorbeeld van zo een bestaand programma – en zal zij met deze kennis een nieuw programma schrijven waarin het beste van alle bestaande programma’s wordt gecombineerd.
Vervolgens zullen alle deelnemende sportbonden dit programma inzetten bij de eigen sportclubs. We zijn daarom op zoek naar twee verenigingen die hier graag aan zouden meedoen als “Living Lab”. Zo kan jouw vereniging samen met de NBB vooroplopen in de strijd tegen discriminatie en uitsluiting. Geïnteresseerd? Neem contact op met de verenigingsondersteuner en klik hier voor meer informatie over OSE.
Diversiteit en de bond: Wat doet de NBB?
De Nederlandse Basketball Bond zet in op een toekomst waarin basketbal voor iedereen toegankelijk, inclusief en veilig is. Om dit doel te bereiken, werkt de NBB aan een reeks strategische stappen en initiatieven.
Sterkere Technologische Tools en Communicatie
De overgang naar een nieuw ledensysteem vormt een belangrijke mijlpaal in 2025. Deze en andere technologische verbeteringen stellen ons in staat om:
- Verenigingen beter te ondersteunen op het gebied van Diversiteit & Inclusie. Hiervoor zullen gebruiksvriendelijke communicatietools en informatie worden ontwikkeld en geïntroduceerd.
- De mogelijkheden die een modern ledensysteem biedt om de mate van positieve sportcultuur en Diversiteit & Inclusie bij de verenigingen in kaart te brengen te onderzoeken en implementeren.
Implementatie van Strategische Doelen bij de Nederlandse Basketball Bond
De strategische doelen die samen met NOC*NSF, Elemental en andere sportbonden zijn vastgesteld, worden verder uitgewerkt en geïmplementeerd. Dit betekent dat we:
- Streefcijfers realiseren richting 2032. Heldere doelen zoals een hoger aandeel vrouwelijke coaches en meer diverse teams binnen verenigingen worden nagestreefd, in beleid verwerkt en in de tijd uitgeschreven.
- Inclusieve sollicitatieprocedures ontwikkelen. Het beleid rondom werving en selectie herzien om bias te minimaliseren en diversiteit te bevorderen.
- Trainingen voor verenigingen verbeteren. We richten ons op het versterken en vernieuwen van trainingen voor bestuursleden, trainers en scheidsrechters, zodat inclusieve normen beter worden geborgd.
Betere Samenwerking met Verenigingen
In de toekomst zal er nog nauwer worden samengewerkt met basketbalverenigingen in heel Nederland. Dit omvat:
- Actieplannen op maat. Elke club krijgt begeleiding bij het ontwikkelen van een op maat gemaakt actieplan voor diversiteit en inclusie. Hier zal een algemene ‘vereningsondersteuningstool’ voor worden ontwikkeld waar het thema Diversiteit & Inclusie een onderdeel van zal zijn.
- Betrokkenheid van clubs. Lokale besturen worden gestimuleerd om D&I hoog op de agenda te zetten en hiervoor structureel tijd en middelen vrij te maken.
- Inspirerende best practices. We delen succesvolle verhalen en methodes van verenigingen die al stappen hebben gezet richting meer inclusiviteit. Er wordt een duidelijke communicatiestrategie ‘Positief Sportklimaat, Diversiteit en Inclusie’ worden geschreven en geïmplementeerd.
Monitoring en Onderzoek
Het waarborgen van vooruitgang vraagt om continue evaluatie. Daarom investeert de NBB in:
- Doorlopende monitoring. Het meten van diversiteit en inclusie binnen onze werkorganisatie en clubs om te zien waar verbetering nodig is. Hier is in 2024 een start mee gemaakt in samenwerking met onderzoeksbureau Verion en zal als nulmeting gelden voor vervolgmetingen.
- Feedback van minderheden. In deze doorlopende monitoring worden gericht ervaringen van LHBTIQA+, vrouwen en bi-culturele Nederlanders gevraagd, om passende actie te ondernemen.
- Jaarlijkse rapportages. Verenigingen en leden worden jaarlijks geïnformeerd over de voortgang en impact van onze initiatieven. Hier zullen de punten in “Sterkere Technologische Tools en Communicatie” aan bijdragen.
Versterking van de Sportomgeving
Een inclusieve sportomgeving vraagt niet alleen om beleid, maar ook om cultuurverandering. In de komende jaren richt de NBB zich op:
- Normen voor gedrag en omgangsvormen. Clubs worden ondersteund in het formuleren en handhaven van normen die inclusiviteit en respect bevorderen. Dit zal worden verwerkt in de eerder genoemde ‘vereningsondersteuningstool’.
- Verplichte VOG’s. Vrijwilligers binnen alle verenigingen moeten een Verklaring Omtrent Gedrag overleggen om de veiligheid en integriteit te waarborgen.
Projectgroep Vrouwenbasketbal
De positie van vrouwen binnen basketbal wordt actief verbeterd. De projectgroep vrouwenbasketbal werkt aan:
- Meer vrouwelijke coaches en trainers. Door middel van laagdrempelige opleidingen en gerichte ondersteuning.
- Versterking van zichtbaarheid. Meer aandacht voor vrouwenbasketbal op alle niveaus om diversiteit binnen de sport te bevorderen.
- Betrekken van meisjes van 12-16 jaar. Specifieke programma’s en initiatieven worden ontwikkeld om meisjes in de leeftijdsgroep van 12 tot 16 jaar te inspireren en aan te moedigen om actief deel te nemen aan basketball. Dit richt zich op het vergroten van hun zelfvertrouwen, het bieden van rolmodellen, en het creëren van een omgeving waarin zij zich veilig en ondersteund voelen om zich te ontwikkelen, zowel op als buiten het veld.
Met deze toekomstgerichte aanpak werkt de NBB aan een basketbalgemeenschap waarin iedereen zich thuis voelt en gelijkwaardige kansen krijgt.
Meteen beginnen?
Wil je direct aan de slag met Diversiteit en Inclusie binnen jouw club? Neem contact op met onze D&I-medewerker, Lars van Leeuwen, via lars.van.leeuwen@basketball.nl. Samen bespreken we de beste aanpak voor jouw vereniging.
Stay up to date!
ABONNEER JE OP ONZE NIEUWSBRIEVEN
Het laatste event news en insider informatie voor scheidsrechters en coaches.